An Lão là vùng đất sớm có truyền thống lịch sử văn hoá lâu đời - quê huơng của khoa cử Trạng Nguyên Trần Tất Văn, “Núi Voi bất khuất, kiên cường” có vị trí trọng yếu về quân sự, kinh tế và chính trị. Năm tháng đã đi qua, nhưng Đảng bộ, quân và dân An Lão mãi mãi tự hào là một trong những địa phương sớm tiếp thu ánh sáng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.

Ngay từ đầu những năm 1930, ở An Lão đã có nhóm thanh niên cách mạng đồng chí Hội do đồng chí Trần Công Thái, Tỉnh uỷ viên tỉnh Kiến An phụ trách, cùng với đồng chí Trần Khắc Quảng, Đỗ Xuân Cộng phụ trách phong trào ở An Lão. Ngày 25/8/1945 chính quyền cách mạng huyện An Lão được thành lập do đồng chí Nguyễn Văn Quynh làm Chủ tịch Ủy ban Cách mạng lâm thời. Khi chính quyền về tay nhân dân, trước yêu cầu của nhiệm vụ kháng chiến kiến quốc, đòi hỏi ở An Lão phải có một tổ chức đảng để làm hạt nhân đoàn kết, quy tụ, tập hợp lực lượng lãnh đạo nhân dân xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng. Ngày 16/9/1946 tại Đình làng Vị Xuyên, xã Tân Dân, dưới sự chứng kiến của đồng chí Trần Các, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Kiến An, Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên của huyện An Lão được thành lập, gồm 3 đồng chí: Tô Duy, Phạm Ngọc Cương, Nguyễn Thị Hường; đồng chí Tô Duy được cử làm Bí thư Chi bộ. Đây là mốc sự kiện chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng đánh dấu buớc phát triển mới, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của phong trào cách mạng An Lão, khẳng định vai trò lãnh đạo trực tiếp của Đảng cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc và cũng đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của huyện nhà. Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ Đảng, nhân dân trong huyện tích cực củng cố, xây dựng lực lượng vũ trang, khắc phục khó khăn, thực hiện lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh “ra sức diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm”, làm tăng cường ảnh hưởng của Đảng trong quần chúng nhân dân.

Ngày 9/3/1946 thực dân Pháp đổ bộ xuống Hải Phòng, dã tâm xâm lược nước ta một lần nữa. Thực hiện lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch với quyết tâm sắt đá "thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ". Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ Đảng, nhân dân và lực lượng vũ trang huyện nhà dã tích cực chuẩn bị mọi điều kiện với tinh thần khẩn trương “tất cả cho kháng chiến”. Trước yêu cầu nhiệm vụ cách mạng mới và sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của tổ chức cơ sở đảng, tháng 3 năm 1947 liên tỉnh Hải Kiến quyết định thành lập Đảng bộ huyện An Lão, đồng chí Tô Duy tiếp tục được cử làm Bí thư Huyện uỷ. Lúc này Đảng bộ có 4 chi bộ ở khu vực Quốc Tuấn, Tân Viên, Tứ Nghi và Tân Dân. Đến tháng 10/1947, sau một năm thành lập, Đảng bộ huyện có 11 chi bộ với 92 đảng viên, khẳng định sự trưởng thành ngày càng lớn mạnh của đảng bộ huyện An Lão. Sau 10 năm vừa khắc phục hậu quả chiến tranh, vừa khôi phục phát triển kinh tế, cải tạo và thiết lập quan hệ sản xuất mới. Đảng bộ huyện đã lãnh đạo chính quyền, quân và nhân dân nỗ lực vượt qua khó khăn, thứ thách giành được nhiều kết quả quan trọng; nhiều phong trào thi đua diễn ra sôi nổi, rộng khắp ở các xã thị trấn, như phong trào cơ khí hoá toàn xã ở Hợp tác xã An Thắng là đơn vị dẫn đầu tỉnh Kiến An; xã Tân Dân, xã An Tiến được Chính phủ tặng cờ thi đua xuất sắc về thành tích xoá mù chữ...

Ngày 5/8/1964, Đế quốc Mỹ leo thang đánh phá Miền Bắc nước ta. Thành phố Hải Phòng trong đó có huyện An Lão đã trở thành một trong những mục tiêu huỷ diệt của đế quốc Mỹ. Nhân dân An Lão vừa sản xuất phát triển kinh tế, vừa anh dũng chiến đấu, góp phần xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, xây dựng hậu phương vững chắc, chi viện sức người sức của cho đồng bào miền nam ruột thịt với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, đặc biệt là sau 19 năm chia tách sát nhập, ngày 08/8/1988, An Lão được trở về đúng với tên gọi của mình. Vui mừng chào đón như một sự kiện lớn, trọng đại của quê hương. Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân huyện An Lão tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng. Khắc phục mọi khó khăn, tiến hành công cuộc xây dựng quê hương An Lão với tinh thần vượt dốc thời gian, huy động cao mọi tiềm năng, nguồn lực đầu tư xây dựng huyện. Đảng bộ đã bắt tay ngay vào việc tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp, đẩy mạnh áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Ưu tiên xây dựng cơ sở hạ tầng, điện đường trường trạm, xoá đói giảm nghèo, thực hiện các chính sách xã hội, xây dựng đời sống văn hoá cơ sở, thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng an ninh. Củng cố, xây dựng tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể trong hệ thống chính trị, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, tạo đà cho sự ổn định và phát triển kinh tế xã hội sau này.

Đặc biệt, trong 5 năm trở lại đây, Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân huyện An Lão đã thực hiện thắng lợi, hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ do Đại hội Đảng bộ huyện đề ra với nhiều kết quả đáng khích lệ. Kinh tế của huyện phát triển khá toàn diện, duy trì được nhịp độ tăng trưởng khá. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 10,85%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, trong đó tỷ trọng nông nghiệp, thuỷ sản giảm còn 26,13%; công nghiệp - xây dựng tăng mạnh, đạt 51,97%; dịch vụ đạt 21,90 %. Thu nhập bình quân đầu người 28 triệu đồng/người/năm, gấp gần 2 lần so với năm 2010. Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp duy trì tốc độ phát triển; số lượng và quy mô doanh nghiệp được nâng lên. Sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định, mô hình sản xuất trang trại, gia trại, làng nghề được triển khai thực hiện, mang lại hiệu quả kinh tế cao; cơ giới hoá nông nghiệp, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất được đẩy mạnh. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đạt được những kết quả bước đầu quan trọng. Kinh tế dịch vụ đã có bước phát triển nhanh và đa dạng, đáp ứng được nhu cầu của nhân dân. Thu ngân sách trên địa bàn tăng khá, bình quân tăng 12,9%/năm. Công tác quy hoạch được quan tâm, nhất là quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Công tác giải phóng mặt bằng được chỉ đạo quyết liệt, đáp ứng nhu cầu của các dự án trên địa bàn.

Lĩnh vực văn hoá - xã hội có chuyển biến tiến bộ, Giáo dục và đào tạo được quan tâm đầu tư phát triển, cơ sở vật chất được tăng cường theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá; chất lượng giáo dục toàn diện các bậc học từng bước được nâng lên. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao diễn ra sôi nổi với nhiều hình thức tổ chức đa dạng, phong phú, đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần và rèn luyện sức khỏe của nhân dân. Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của nhân dân được quan tâm; đội ngũ y, bác sỹ được bổ sung, tăng cường; cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế ngày càng hiện đại; chất lượng khám, chữa bệnh được nâng lên. 100% các hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh. Số hộ nghèo giảm mạnh. Thu nhập bình quân đầu người tăng khá, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân tiếp tục được cải thiện. An sinh xã hội  được bảo đảm, công tác xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm cho người lao động được quan tâm. Quốc phòng - an ninh được giữ vững; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; không để xảy ra đột xuất, bất ngờ; các tệ nạn xã hội được đẩy lùi, tai nạn giao thông được kiềm chế. Nhiều vấn đề phức tạp, kéo dài được tập trung giải quyết, góp phần ổn định tình hình chính trị, xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được Huyện uỷ và các cấp uỷ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Phương thức lãnh đạo có nhiều đổi mới, chất lượng ngày càng được nâng lên, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng bộ. Từ Chi bộ có 3 đảng viên, đến nay Đảng bộ huyện đã có trên 6.000 đảng viên với 63 tổ chức cơ sở đảng. Chất lượng hoạt động của các tổ chức cơ sở đảng và đảng viên được củng cố và nâng lên, hàng năm có trên 85% số tổ chức cơ sở đảng đạt trong sạch vững mạnh.  Dân chủ được phát huy, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố mở rộng. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội ngày càng đổi mới, chất lượng, hiệu quả được nâng lên. Đội ngũ cán bộ có bước trưởng thành, cơ bản đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ mới. Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" và Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) về xây dựng Đảng được triển khai sâu rộng, nghiêm túc trong toàn Đảng bộ và đạt kết quả bước đầu. Bộ máy chính quyền các cấp thường xuyên được củng cố, kiện toàn, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; hiệu lực, hiệu quả từng bước được nâng lên. Các hoạt động tư pháp và công tác cải cách tư pháp có những chuyển biến tích cực. Công tác cải cách hành chính, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo, công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí được tăng cường.

70 năm xây dựng và trưởng thành, từ gian khó đi lên, để có được những thành tích, kết quả như ngày hôm này là cả một quá trình phấn đấu không mệt mỏi, sự quyết tâm, tinh thần đoàn kết, năng động sự sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân huyện An Lão. Chặng đường 70 năm, cùng với thành phố và cả nước, Đảng bộ huyện An Lão đã không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, lãnh đạo chính quyền, quân và nhân dân vượt qua khó khăn thử thách, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Năm 2016, năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, Đảng bộ huyện tiếp tục nâng cao vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, quyết tâm xây dựng huyện An Lão ngày càng phát triển toàn diện./.

Lưu Chi

Văn phòng Huyện uỷ An Lão